Redactie
Pier Gerlofs Donia, beter bekend als ‘Grutte Pier’ of ‘Greate Pier’ is één van de grootste helden uit de Friese geschiedenis. De beroemde boer uit Kimswerd maakte zich begin zestiende eeuw hard voor een onafhankelijk Friesland.
Pier werd geboren in Krimswerd rond 1480, en stierf in Sneek op 28 oktober 1520. Hij is begraven in de Martinikerk in Sneek. Hij was een Fries krijgsheer, vrijheidsstrijder, kaper, zeerover en volksheld. In diverse bronnen wordt hem een reusachtige gestalte toegeschreven van maar liefst 2,15 meter. Hij zou zo sterk zijn, dat hij met één hand een ploeg op kon tillen en zou een zwaard bij zich dragen van 2,13 meter dat 6,6 kilo woog.
Strijd tegen bezetter
De graven van Holland wilden rechten op Friesland laten gelden. De Friezen dachten daar echter anders over, en lieten niet over zich heen lopen. En dat lieten de graven van Holland niet op zich zitten.
In 1515 werd de boerderij van Pier geplunderd en in brand gestoken door een groep Saksische huurlingen die in dienst was van de graven van Holland. De Saksen doodden Piers vrouw, evenals veel andere familieleden en dorpsgenoten. Pier had die dag alles verloren en begon te roepen om een strijd tegen wat hij zag als de bezetter: Georg van Saksen, toen de gouverneur van Friesland.
Arumer Zwarte Hoop
Daarom richtte Pier in Arum een leger op met de naam de Arumer Zwarte Hoop. Dit leger bestond voornamelijk uit arme boeren en verarmde edelen. Later voegden veel Gelderse huurlingen zich bij hen, waardoor de hele groep ook wel de bijnaam ‘Gelderse Friezen’ kreeg. Uiteindelijk werd dat een geuzennaam. Hun opdrachtgever was Karel van Gelre, hertog van Gelre.
Onder leiding van Pier sloeg de Arumer Zwarte Hoop ook vaak toe als kapervloot op de Zuiderzee, waar zij Hollandse schepen, maar ook steden plunderden. In de grootste zeeslag uit zijn loopbaan wist Pier 28 Hollandse schepen te kapen. De vijfhonderd bemanningsleden die levend in handen van de Friezen vielen, werden overboord gegooid. Al snel gaven de Hollanders Pier de bijnaam ‘Kruis der Hollanders’, een naam die hij zelf maar al te graag gebruikte.
Waarheid en legenden
Er bestaan inmiddels veel verhalen over Grote Pier, en de vraag is welke daarvan waar zijn, en wat voort is gevloeid uit de fantasie van de mensen. In de ‘Hollandistische’ beeldvorming wordt hij vaak weggezet als plunderaar en woesteling, terwijl hij van de Friese kant meer overkomt als echte krijgsheer en held.
Waarschijnlijk ligt de waarheid ergens in het midden, en als we vanuit een nuchter standpunt kijken was Pier iemand die zich op een vroeg moment in de zestiende eeuw verzette tegen de vestiging van het Habsburgse gezag. Net zoals vijftig jaar later de Hollandse en Zeeuwse Geuzen op eenzelfde wijze zouden doen.
