Redactie
Vier kobaltblauwe en drie diagonale banen en zeven rode pompeblêden; de vlag van Friesland is een icoon voor de Friezen. Maar hoe is deze combinatie eigenlijk ontstaan? We duiken kort in de geschiedenis van de Friese vlag.
De motieven van de blauwe en witte schuinbalken en rode figuren zien we al in de dertiende eeuw, voornamelijk in de Scandinavische landen. Vanaf ongeveer 1190 zien we wapenschilden die velden bestrooid met rode waterleliebladeren (eigenlijk lotusbloemen) tonen.
Het wapen ‘met drie baren en zeven roode plompenbladen’, dat Friso – een van de drie verdreven broers – op zijn schild droeg en eind zestiende eeuw tot het onderwerp van legendevorming werd, is in 1830 door het Friesch Genootschap tot het zijne gemaakt. Later vormde dit de basis van de Friese vlag. De huidige vlag kreeg in het laatste kwart van de negentiende eeuw vaste vorm. Rond 1890 raakte de nieuwe Friese vlag algemeen bekend. De vlag werd gehesen bij tentoonstellingen, harddraverijen, jubilea, kaatspartijen, zeilwedstrijden, kermissen en andere evenementen, zo valt te lezen in kranten van 1891. In 1892 kreeg prinses Wilhelmina een portefeuille aangeboden met daarop de ‘oud-Friesche vlag’. In verband met de naderende kroningsfeesten van koningin Wilhelmina in 1898 wil men het gebruik van de oude Friese vlag ook voor officiële gebeurtenissen laten vastleggen. In oktober 1897 vroeg de Gedeputeerde Staten aan heraldische tekenaar Heerke Wenning een tekening en beschrijving te maken. Daarmee krijgt de vlag zijn officiële, vaste vorm: ‘In blauw drie witte rechtsschuine banen, met daarop zeven rode pompeblêden, gerangschikt twee, drie en twee.’ Daarbij werd ook aangetekend: ‘Het mogen geen harten zijn.’.
In de loop van de jaren werd de Friese vlag belangrijker als symbool voor het Friese nationalisme. Hees men tijdens bruiloften en volksfeesten eerst nog de Nederlandse vlag, meer en meer werd deze vervangen door de Friese vlag.
Pas in juli 1957 wordt de huidige vlag door Provinciale Staten ingesteld als officiële vlag van de provincie. Per Koninklijk Besluit van 11 februari 1958 werd de vorm officieel vastgesteld.
